De geschiedenis van onze sport
Disclaimer: Alles wat ik publiceer is gebaseerd op mijn eigen mening. Mijn doel is zodanig te schrijven dat mensen met een niet al te technische achtergrond het ook interessant en leesbaar vinden met als gevolg dat niet alles correct is wat ik opschrijf, soms zijn ter wille van leesbaarheid en begrip zaken vereenvoudigd of zelfs onjuist weergegeven.
Al rond 1930 zijn de eerste pogingen gedaan om een bepaalde vorm van RC besturing te plegen. Veel is er niet van deze poging(en) bekend gebleven, maar gezien de toenmalige stand van techniek kunnen we er ons wel wat bij voorstellen.
Apparatuur was toen zwaar (het tijdperk van de buizen, groter dan een 100 watt gloeilamp), de stroomvoorziening moeilijk en zwaar en alles was groot, heel erg groot.
Om een idee te geven, de buizenontvangers en zenders uit die tijd hadden een accu nodig voor de gloei-spanning (meestal 6 of 12 volt) van de buizen en ze hadden een werkspanning nodig van zeker 80 Volt, vaak meer dan 120 Volt.
Kortom, zwaar en groot en waarschijnlijk weinig succesvol.
Tijdens de 2e WW lag alle ontwikkeling voor amateurs op dat vlak stil, de strijdkrachten van beide zijden hebben wel wat geprobeerd met wisselend succes op het gebied van RC bediend oorlogstuig.
Eind jaren 40, begin jaren 50 werden weer de eerste pogingen gedaan en tegen die tijd waren de buizen weliswaar nog steeds (naar huidige maatstaven) groot maar toch aanzienlijk kleiner en lichter dan ze geweest waren (het formaat van een moderne mobiel) en ze hadden meerder functies in een buis kunnen combineren. Een zender werd min of meer draagbaar (denk aan 25 kilo) en de ontvanger werd ook kleiner, onder een kilo was mogelijk. Uiteraard kwamen daar de accu’s nog bij…….. Met dit systeem was het mogelijk 1 commando te geven (1 kanaals) en door latere innovaties zelfs wel twee of drie als je echt geld te besteden had. Dit werd bereikt door sequentieel commando’s geven, niets dat lijkt op wat we nu kennen.
Je gaf een puls over de zender en de ontvanger ging in stand 1 staat, zeg servo naar links. Dat bleef hij staan tot een volgende commando, twee pulsen. Dan ging hij bijvoorbeeld naar rechts. Met drie pulsen ging hij naar neutraal.
RC vliegen was toen voor mensen die technisch zeer vaardig waren (men moest alles zelf uitvinden, er was niks van de plank te koop), die financieel draagkrachtig was (een zender/ontvanger kostte meer dan wat een gemiddelde arbeider in een jaar verdiende) en men moest beschikken over vrije tijd, een luxe in de naoorlogse dagen. Kortom, dit was voor weinigen weggelegd.
Eind jaren 50, begin jaren 60 kwam er een enorme innovatie waarvan het grote publiek volgens mij destijds nooit begrepen heeft hoe belangrijk deze was en ik denk nog wel eens dat men het vandaag de dag nog niet begrijpt. De transistor werd uitgevonden (eigenlijk was het begin ervan terug te leiden tot de jaren 20).
Deze uitvinding zou in het zelfde rijtje moeten staan als het wiel en vuur, niets wat vandaag de dag mogelijk is op gebied van medicijnen, verwarmingen, groene stroom, wasmachines, ruimtevaart, kortom alles wat vandaag de dag mogelijk is is voortgekomen uit deze uitvinding.
Eind jaren 60 kwam deze uitvinding redelijk betaalbaar beschikbaar voor het grote publiek en dat was het begin van een enorme innovatie. In het begin werden de oude buizenschema’s nagebouwd met transistoren maar men had a vrij snel door dat er veel meer mogelijkheden waren en RC kwam tot grote bloei in de jaren 70. Transistors hadden geen gloeidraad en werkten al op lage spanningen, 6 volt was mogelijk, dus de accu’s konden kleiner Hun energieverbruik was een fractie van wat normaal het geval was, dus ideaal voor draagbaar gebruik. Zenders zoals wij die nu kennen met joysticks kwamen tevoorschijn.
Fabrikanten zagen er een boterham in en het zelf bouwen verschoof naar met name uiteindelijke Japanse leveranciers, vaak onder Europese of Amerikaanse merken. Die bleken in staat om goedkoop, klein en licht te bouwen en binnen no time was zelfbouw iets uit het verleden.
Er kwamen zender in het (relatief) lage zenderspectrum, zoals 27Mhz of 40Mhz. Dit zijn frequenties die met de toen beschikbare elektronica eenvoudig zonder kunstgrepen kon worden gehaald, De techniek was niet nieuw, dezelfde materialen bestonden al jaren, alleen de kwaliteit werd beter en vooral kleiner en lichter.
In de jaren 70,80,90 en 2000 gebeurde er weinig innovatie. Het principe van RC was bekend, het kon goedkoop gebouwd worden, het werd steeds kleiner en minder power was nodig, maar er waren maar weinig echte vernieuwingen kortom weinig innovatie.
Op andere vlakken in elektronica was echter een storm aan ontwikkeling gaande in de wereld, sinds eind jaren 80 was de wereld gegrepen door digitaliseren. Computers namen in snel tempo de wereld van elektronica over. Digitalisering was een beetje als het overnemen van buizen door transistors, een revolutie. Ineens konden dingen in software worden gerealiseerd die niet mogelijk was in hardware. Echter, de digitale revolutie (want dat was het echt) ging totaal voorbij aan de RC wereld.
Deze bleef oude methodes gebruiken, oude technieken, oude frequenties en was eerlijk gezegd een beetje een stoffig imago aan het kweken (het heeft altijd zo gewerkt, waarom moet dat anders. Ik hoor het dagelijks op mijn werk en in de RC wereld was en is niet anders)
Tot 2004………… Spectrum kwam met een zender in het 2,4Ghz systeem, een revolutie. Het bereik werd daarmee tot zichtbereik verkleind maar voor de meeste mensen is dat geen bezwaar. Middels een techniek, geleend van internet principes, kon een ontvanger worden gekoppeld aan een zender en had je nooit last van je buurman die op dezelfde frequentie zat. Een revolutie! Omdat de koppeling toch al digitaal ging met de ontvanger, werd er ook voorzichtig begonnen met een digitale interface tussen zender en gebruiker. Dat alles heeft geleid tot de huidige stand van de zenders en ontvangers.
Overigens, mij is al vaker gevraagd welk systeem nu het beste is, Spektrum, Futaba, OpenTX, noem maar op. Mijn antwoord is altijd hetzelfde.
Er is geen verschil. De een heeft dit iets beter, de ander dat, een derde weer wat anders.
Elk merk pretendeert dat ze het ei van Columbus hebben uitgevonden, het enige wat klopt van die beweringen is dat ze allemaal een ei hebben. Door de digitalisering hebben fabrikanten kans gezien je aan een merk te binden en dat lukt nu eenmaal alleen maar als je het publiek het idee geeft dat jij beter bent dan de ander, dat het publiek met jou een superieur product in handen heeft, dat hij beter is dan een ander als hij jou product gebruikt.
Mooi voorbeeld waar het ontzettend gelukt is, kijk naar auto’s. Mensen halen een statusgevoel uit het merk auto dat ze rijden want hun auto, nou die is exclusief….. Dat wil een merk met branding bereiken, in de auto industrie, welk merk meubelen je in huis hebt, het merk van je jeans en dus ook het merk van de RC middelen die je gebruikt.
Zoek het systeem waar jij je prettig bij voelt, vooral de manier waarop de software werkt is ontzettend belangrijk, en als dan de zender ook nog prettig in de hand ligt dan heb je de beste voor jou gevonden (geld buiten beschouwing gelaten).
Waar gaan we naar toe? Jammer genoeg heb ik geen kristallen bol waarin ik kan kijken maar ik kan wel een aardige gok doen.
De zender is grofweg ingedeeld in twee stukken, de echte zender en de digitale aansturing. De echte zender zal waarschijnlijk niet veel meer veranderen (misschien op detail gebied nog iets), dat is wel aardig uitgekristalliseerd. Het digitale gedeelte, daar zal de revolutie zitten. Ikzelf denk dan in tegenstelling zoals nu dat iedere fabrikant zijn eigen software ontwikkeld, wat op den duur financieel niet vol te houden zal zijn, dat er een onderliggend OS komt, bijvoorbeeld Android, waarop iedere fabrikant zijn eigen stukje software gaat maken. Dat zullen ze ongetwijfeld gaan beschermen maar in theorie kun je dan 1 zender ontwikkelen waarop de verschillen vooral in de software zitten. Zoals bijvoorbeeld de Toyota Aygo, die ook door Peugeot en Citroen wordt uitgegeven. Ik denk dat we die richting op gaan, en dat er vooral veel mooie dingen op software eraan komen.
Bijvoorbeeld, hoe leuk zou het zijn dat je je zender in software op de computer kunt zetten zodat je hem kunt programmeren voordat je hem zelfs maar aangezet hebt. Met sliders, overgangen, alles en dat je direct kunt zien wat wat doet.
OpenTX doet daarin een dappere poging maar het kan nog veel mooier…. Je zou voor de grap eens moeten zien wat wij op het werk al softwarematig op en over netwerken kunnen programmeren, alsof je het fysiek in handen hebt. Alles kun je testen en proberen en met 1 druk op de knop gaat het life. Die kant gaan we ook op met de RC maar dat kan nog wel even duren want de mensen die met RC werken, tja die zijn wel vaak van het soort “ het heeft altijd zo gewerkt, waarom moet dat anders” zoals ik hierboven al had beschreven….
Ontvangers zullen niet zo heel veel meer veranderen, maar de manier waarmee de servo’s worden aangestuurd gaan steeds meer een soort bus systeem vormen en de servo’s zelf zullen meer en meer digitaal gaan worden (maar analoog zal nog heel lang blijven). In de servo’s zelf zal ook steeds meer kracht en steeds kleiner het motto worden.
De grootste innovatie die komen gaat zijn accu’s. Net zoals het LiPo tijdperk een aardverschuiving in accu technologie was, zo zit de wereld nu te wachten op accu’s die nog sneller laden, nog sneller ontladen, nog langer mee gaan en meer energie per oppervlakte bezitten.
Men is al enkele jaren bezig met zeer belovende technieken maar de doorbraak wil maar niet komen. De belangen zijn enorm, accu’s voor auto’s, mobiel, noem maar op, de wereld schreeuwt om nieuwe accutechnologie maar de echte doorbraak wil maar niet komen….. Dat zal de volgende aardverschuiving worden, samen met nog meer digitale technieken.
Maar als er een ding bewezen is de afgelopen eeuw is het wel dat innovatie niet tegen te houden is en of je wilt of niet, je moet mee in de vaart der volkeren! Kijk waar we vandaan komen, nog geen 90 jaar geleden……
Leuk stuk. De techniek is snel gegaan. Ben je druk mee geweest. Moeten we heel oude vliegers even vragen of ze nog spullen hebben uit die tijd en een fotootje vragen. Kan dat erbij.
Inderdaad Wim, mooie dingen in het verleden en nog mooier misschien in de toekomst. In Dalfsen was er onlangs een vintage dag vliegen. Ik zag het hele verleden langskomen. Mooi stuk. Groet
https://www.vmvc-aerodynamic.nl/22-sept-2022-dutch-old-warden-vintage-vliegen/