Starten met Modelvliegen

Modelvliegen, wat houd dat nu in? Het is een heel brede hobby, waarbij je kunt denken aan vliegen met vaste vleugeltoestellen als (motor)zwevers, motorvliegtuigen, jets, quadcopters en helikopters. Eigenlijk kun je het zo gek niet bedenken of het is modelvliegen. Een baksteen met een propeller kan ook vliegen….

Maar…. Veel mensen starten zomaar met vliegen omdat ze de kennis en vaardigheden benodigd om met een model te kunnen vliegen onderschatten. Vaak levert dat (naast kapotte modellen) veel frustratie op! Het is daarom erg aan te bevelen om gebruik te maken van de kennis en vaardigheden van een instructeur bij een vereniging en dus ook daar lid te worden.

Net als autorijden (hoewel veel mensen dat alweer vergeten zijn) leer je ook het vliegen meestal niet door het zelf even te doen! Er zijn weinig mensen die beschikken over de talenten om zonder instructie te kunnen vliegen! Bij modelvliegen is er daarnaast een tweetal extra dimensies dat door veel mensen niet in waarde wordt geschat. In de eerste plaats zit je niet zelf in het toestel en in de tweede plaats is er hoogte!

De Modelvliegclub Sneek is daarom voor de regio noord de juiste keuze om het vliegen te leren. Het is een levendige club met een lesprogramma, voldoende kennis van toestellen en zenders die geschikt zijn om met de mooie hobby van het vliegen te starten.

Dit is dan ook een uitnodiging aan de beginnende of al ietwat ingewijde vlieger om eens op de website wat verder te “ snuffelen” en desgewenst bij een vliegfestein eens te komen kijken en contact te maken..

Wildvliegen en aansprakelijkheid

Een ander punt dat opgemerkt dient te worden is dat verzekeringsmaatschappijen voor een aansprakelijkheidsverzekering als eis kunnen stellen dat er op een speciaal daarvoor aangewezen terrein moet worden gevlogen en/of er toestemming moet zijn van de desbetreffende landeigenaar.
Is dit niet het geval dan bestaat de kans dat je verzekeringsmaatschappij de schade niet dekt, en je zelf dus voor de eventuele kosten mag opdraaien.

Overigens heeft praktisch elke verzekeraar een ‘modelvliegclausule’ ook al staat deze niet standaard in de voorwaarden. Dit voorwaardenblad is meestal bij de verzekeraar op te vragen.

Slow flyer vs ‘normale’ trainer

Mensen die met deze mooie hobby willen starten, hebben een veel grotere keuze in toestellen dan (zeg) 10 jaar geleden. Dat betekent dat ook met het lesvliegen een groter aanbod van toestellen bestaat waar een beginner mee kan lessen.

Vroeger was het normaal dat je begon met een Charter – een volledig zelf te bouwen brandstof trainer – maar tegenwoordig willen mensen ook graag met een ARF Slow flyer (al dan niet van piepschuim) leren vliegen.

Of dit aan te raden is, is een beetje afhankelijk van hoe ver je met deze hobby wilt gaan. Als je geen ambities hebt om in de toekomst ook grotere (brandstof of elektro) vliegtuigen te gaan vliegen, dan is het best mogelijk met bijvoorbeeld een Piper Cub Slowflyer te leren vliegen.

Als je later echter ook grotere modellen wilt vliegen dan is het advies gewoon met een normale trainer (met minimale spanwijdte van 150 cm) te beginnen.

Brandstof of elektro?

Hoewel momenteel nog steeds de mogelijkheid bestaat om te kiezen, zie je steeds meer velden waar de eisen door gemeente of provincie dwingen richting elektrovliegen. Het is dan ook niet makkelijk om hierin een advies te geven, maar besef jezelf dat als je een keuze hebt gemaakt, het vaak een dure aangelegenheid wordt om te switchen. Denk er dus goed over na, waarmee je wilt vliegen!

Met elektromodellen vliegen heeft als voordeel dat er héél veel ARF (Almost Ready te Fly) modellen in de handel zijn, waarmee je alleen een ontvanger en accu hoeft te installeren om direct te kunnen vliegen. Meestal zijn dit toestellen van piepschuim (dat onder verschillende namen verkocht wordt: Elapor, EPO, HypoDur zijn drie voorbeelden hiervan). Er is tegenwoordig zelfs een aantal merken dat kant en klare toestellen heeft, met of zonder zender. Diverse merken van Horizon Hobby, Graupner en Multiplex zijn hier zeer gevorderd in.

Kies je voor een elektro kist, dan is het raadzaam om meerdere accu’s en een goede snellader te hebben. Het is voor instappers op dit moment de meest gekozen voortstuwing. Het vermogen is inmiddels praktisch gelijk aan of zelfs sterker dan brandstof motoren. Dit grote vermogen komt onder andere door de nieuwe (kool)borstelloze (brushless) motoren. Bij gelijk gewicht hebben deze 2-4 keer zoveel vermogen als een ‘ouderwetse’ koolborstel (brushed) motor. Elektro is schoon en milieuvriendelijk.

Brandstofmotoren spreekt nog steeds een grote groep vliegers aan, omdat ze het geluid, of de geur of de bewegende delen mooier vinden. De kleinere brandstofmotoren vliegen op methanol met een klein aandeel ‘nitromethaan’. Methanol is een zeer giftige stof. Deze brandstof wordt in blikken bij de beter gesorteerde R|C vliegshops verkocht. Het mag vaak echter niet meer via de post worden verstuurd vanwege de risico’s.

Daar waar je met een elektromotor direct kunt vliegen (accu erin en klaar) moet je een brandstofmotor starten en afstellen. Na vliegen schoonmaken, voor de winteropslag klaarmaken dat het metaal niet wordt aangevreten door de agressieve brandstof.

Tot 10 à 15cc wordt van deze brandstof gebruik gemaakt maar vanaf 15-20cc wordt vaker gebruik gemaakt van benzine.  Deze moderne motoren hebben vaak elektronische ontsteking en draaien mooier dan de kleinere motoren.

Het geldaspect is zo, dat in eerste instantie elektrovliegen duurder is, maar je minder vaak nieuwe accu’s hoeft te kopen dan brandstof om te vliegen.

Het is een persoonlijke keuze en niet goed aan te geven wat je moet kiezen. Electro is makkelijk en snel om mee te beginnen, bij grotere vliegtuigen is brandstof motoren erg realistisch. Per slot zijn we aan het modelvliegen.

Wat zijn geschikte beginnerstoestellen?

Dit is een van de meest gestelde vragen van beginners. In ieder geval wordt je eerste model een hoogdekker (vleugel op de romp) en het liefst met een spanwijdte van ongeveer 1.5m.Er zijn diverse elektrokisten die zeer geschikt zijn als lestoestel. Voorbeelden hiervan zijn de Multiplex FunCub, E-Flite Timber, Freewing Pandora, FMS Kingfisher en nog vele andere mogelijkheden. De keuze voor een merk zender speelt zeker een rol bij de keuze voor een van deze vliegtuigen.

Op gebied van brandstof modellen komen de Robbe Charter, Sig Kadet LT40, GraupnerTrainer Serie, of Kyosho Calmato (ARF) in aanmerking. Houd er dan wel rekening mee dat deze meestal (meer) bouwactiviteiten met zich meebrengen.

De meeste modellen die met een brandstofmotor kunnen worden uitgerust, kunnen tegenwoordig ook van een (borstelloze) elektromotor en een ESC (Electronic Speed Controller) worden voorzien.

Zelf bouwen of ARF?

Indien je niet kiest voor een piepschuim model (verder foamie genoemd), dan zijn er voorklassieke in houtbouw veel goede en ook redelijk goedkope compleet gebouwde en bespannen trainers te koop, zogenaamde ARF’s (Almost Ready to Fly). Een voordeel is dat je op korte termijn ‘airborne‘ bent, een nadeel is dat je niet bekend bent met de constructie van een modelvliegtuig en zodoende ook lastig reparaties op je model kunt uitvoeren.
Het is een droom om te denken dat je model geen schade zal oplopen en dan is het wel handig als je zelf ook weet hoe je een toestel kunt repareren.
Ook is het zo dat een ARF uiteindelijk goedkoper is dan veel bouwpakketten. Je hoeft (afhankelijk van het merk en type ARF) verder namelijk vaak geen kosten te maken m.b.t. krimpfolie/kwiklinks/brandstoftank/landingsgestel/overige accessoires.
Maar zoals gezegd dit is sterk afhankelijk van het merk en type ARF-model.

Welke zender?

Er is bijzonder veel keuze in zenders, zodat het voor een beginner vaak moeilijk is een goede keuze te maken. Advies is in ieder geval om voor de merken te kiezen die bij de vliegclub als meeste gebruikt worden, zodat leraar/leerling constructies makkelijker zijn. Daarnaast kunnen clubleden met hetzelfde merk zender je eventueel verder helpen met de bediening en functies van de zender.

Waar vroeger 35mHz en daarvoor 27mHz veel gebruikte frequenties waren, wordt tegenwoordig bijna exclusief met de 2,4gHz band gevlogen. Dit type van zenders is bijzonder betrouwbaar geworden, zeker als voor de bekendere merken wordt gekozen. 4 kanalen is een absoluut minimum (motor, rolroeren, richtingsroer en hoogteroer) maar het is aan te raden direct voor een 6-kanaals of meer te kiezen. Ook is het raadzaam om voor een computerzender met geheugens voor modellen en instelmogelijkheden te kiezen, zodat je niet moeite moet doen om elke keer een toestel opnieuw te trimmen of over meerdere zenders te beschikken. De moderne computerzenders kunnen 10-250 modelgeheugens bevatten en hebben meerdere instelmogelijkheden. Keuzeaspecten voor een zender zijn het aantal kanalen, de wijze waarop geprogrammeerd kan worden, aantal schakelaars, beschikbaarheid en kosten van ontvangers, geschiktheid voor leraar/leerling bediening etc…Een goed voorbeeld van een computerzender die erg veel kan is de NX6 van het merkSpektrum.

Maar er zijn natuurlijk nog vele andere merken die net zo goed zijn of soms beter. Let er bij de aanschaf op welke ‘mode’ de zender heeft. Er zijn vele ‘modes’ maar de meest bekende zijn 1-4 en daarvan zijn mode 1 en 2 de meest gebruikte. Bij de Modelvliegclub vliegen we overwegend op mode2. Dat wil zeggen dat we het gas op de linker stuurknuppel hebben.Het voordeel dat we allemaal met dezelfde mode vliegen is dat in geval van problemen we elkaar snel kunnen helpen. Een instructeur of ander vlieger kan dan snel jouw zender overnemen.

Oefen op een simulator!

Waar je als beginnend modelvlieger absoluut veel van kunt leren is het gebruik van eensimulator. Het grote voordeel hiervan is dat je al vast bekend kan worden met de besturing middels zendersticks, en hoe een model reageert op de ingegeven stuurcommando’s. 
Het kan – en in veel gevallen zal – je zeer zeker enkele crashes kunnen besparen, en is daardoor een van de goedkoopste trainingen. Er is al een dummyzender inclusief de simulator EasyFly voor 50 Euro, maar het is ook mogelijk met enige kennis zelf een interface te maken om je eigen zender aan te sluiten, en gebruik te maken van de gratis simulator FMS.

De meer geavanceerde methode om met een simulator te starten, is om via de computer vliegles te krijgen. In dat geval gebruik je je eigen zender maar vlieg je onder begeleiding van een instructeur op afstand. De simulator waarmee dit mogelijk wordt gemaakt is de Phoenix Flighstimulator of Aerofly.

Kosten (een voorbeeld)

Modelvliegen kun je heel laagdrempelig en eenvoudig starten en dus ook met relatief weinig kosten. Toch geven we een indicatie van een eenvoudig basis uitrusting met een  beginnersvliegtuig en een prima zender  

Zender Spektrum NX6 met ontvanger ​​​​​​

https://www.toemen.nl/spektrum-dxe-zender-ar610-ontvanger-p-22582.html

Bluetooth module voor programmeren zender en/of ontvanger​​​

https://www.toemen.nl/spektrum-transmitterreceiver-bluetooth-programming-module-spmbt1000-p-44494.html​​​​​​

Freewing Pandora hoog- en laagdekker (4 in 1) ​  ​​​​€ 170,-

https://nl.motionrc.eu/producten/freewheelen-pandora-red-pnp

AccuLader​​​​​​​​​​€ 70,-

https://www.rcracingtwente.nl/product/hrc-star-charger-v3-0/

2 accus ​​​​​​​​​​€ 40,-

https://hobbyking.com/en_us/zippy-compact-2200mah-3s-35c-lipo-pack.html

Wat handgereedschap en lijm ​​​​​​​€ 30,-  

Totaal ​​​​​​​​​​​€ 250,-

Nb.: Voor leerling/leraar bedrijf is een tweede zender nodig. De bovenstaand genoemde zender is een eenvoudige computerzender met 6-9 kanalen die op een smartphone, laptop of tablet geprogrammeerd wordt. De zender kan maar één model bevatten, maar de smartphone, laptop of tablet dient als geheugen voor (eventuele) andere modellen. Ook kunnen meest gebruikte instellingen m.b.v. de app op de genoemde apparaten worden aangepast. Aangezien de meeste mensen beschikken over een smartphone, is dit wel een heel goedkope methode om in RC besturing in te stappen.

Houdt er rekening mee dat de bovenstaande lijst aan veranderingen onderhavig is, maar op de clubavonden zijn er voldoende mensen met kennis van zaken om je daar doorheen te leiden!  

Nog wat andere voorbeelden (Zenders)

Spektrum NX 6, DX6 of DX8

FrSkyTaranis X7 of FrSkyTaranis X9

Multiplex Cockpit

Er is nog een veelvoud aan zenders te koop anders dan bovengenoemd lijstje, maar met bovenstaande merken en types is bij de Modelvliegclub Sneek de meeste ervaring. Het staat je natuurlijk vrij om voor een ander merk te kiezen, maar de mate waarin kan worden ondersteund bij specialistische instellingen is dan natuurlijk minder.

Nog wat andere voorbeelden (Vliegtuigen)

In zijn algemeenheid zijn de eisen voor een goede trainer:

Hiervan zijn diverse voorbeelden bij diverse firma’s in diverse prijsklassen. Als je bijvoorbeeld al een Spektrum zender hebt, zijn er toestellen van E-Flite te koop, die in de leveromvang al een ontvanger (en soms zelfs een accu) hebben. Als je rekent, betaal je dan voor een ontvanger nog maar €20-30. Bij Horizon Hobby (het moedermerk voor beide merken) noemt men dat dan BNF (Bind- N-Fly) bij Multiplex noemt men dit concept RR (Ready to Run). Smaak en andere voorkeuren spelen natuurlijk ook een rol. Zo zal de ene persoon een (semi-)schaal model interessant vinden terwijl de ander een fantasiemodel juist leuker vindt.